Het droevig nieuws haalde gisteren krantenkoppen in Het Laatste Nieuws: ‘Een 12-jarige jongen heeft zich dinsdag van het leven benomen in het huis van zijn moeder in Tienen. Volgens zijn afscheidsbrief kon hij de scheiding van zijn ouders niet verwerken’. Laat het duidelijk zijn dat ik de echtscheiding van deze ouders niet aanzie als ‘de oorzaak’ van zijn overlijden. Het risico tot zelfdoding loopt nu eenmaal hoog bij jonge pubers. Het enige waarvoor dit huisdrama ons attent moet maken, is dat het stranden van een huwelijk nooit een banaal gebeuren is. Vooral wanneer er kinderen of adolescenten zijn. Het is niet omdat iets vaak voorkomt – en zelfs soms onvermijdelijk is – dat men rond dat fenomeen geen vragen meer dient te stellen. Echtscheiding draagt n.l. een maatschappelijke kost met zich mee: het lijden van de kinderen. Wat stel ik dan concreet voor? Echtscheiding weer criminaliseren? Uiteraard niet. Wat dan? Wanneer men het heeft over milieubeleid, is “duurzaamheid” een sleutelconcept geworden. Wel, in diezelfde lijn bepleit ik voor een politiek beleid van het ‘duurzaam’ huwelijk. Dit betekend dat men in Vlaanderen de duurzaamheid van het huwelijk gerust weer als ‘trendy’ mag promoten en dan ook ontkoppelen van de conservatieve of devote tintjes waarmee men dit begrip doorgaans kleurt. Tevens, dat men mag zorgen voor een gepaste vorm van ‘coaching’ voor jonge koppels die het avontuur in navolging van Kate en William aandurven, alsook voor een serene vorm van hulp om hen de onvermijdelijke crisissen te helpen doorstaan. Tenslotte, als het echt niet meer kan, dat men dan ook voor een begeleiding van de echtscheiding zorgt. Zonder daarom schuld in te jagen. (Wie weet? Zou ik geen priester zijn, dan zou mijn huwelijk vandaag ook misschien kapot zijn). Maar tevens, zonder daarom het faillissement van het huwelijk te minimaliseren – evenmin als men dat trouwens doet met een onderneming. Ik weet wel dat mijn pleidooi tegen de maatschappelijke stroom ingaat, maar kan me daarvoor beroepen op de mooie column van Rik Torfs, vandaag in De Standaard verschenen (p.25): ‘De ware weg gaat tegen de stroom in. Zeker, in een democratie heeft de meerderheid gelijk, en terecht, maar in het leven dat verder reikt en voller is, heeft zij doorgaans ongelijk. Haar stem klinkt te luid, haar gelijk is te vanzelfsprekend, haar verontwaardiging te gelijkhebberig. De waarheid komt uit diens mond van wie je het niet verwacht’.
NB. Gelezen in De Morgen 29 april p.19:
Als kinder- en jeugdpsychiater heb ik in de afgelopen twintig jaar gelukkig zeldzaam met deze dramatische afloop een duidelijke evolutie gezien van deze maatschappelijke en psychologische trend. We krijgen veel meer kinderen over de vloer die ontredderd geraken door een steeds heftiger (en primitiever) uitgevochten machtsstrijd tussen ouders, die ook over veel meer jaren aanslepen. Van een ‘normaal’, heelbaar verwerkingsproces na een breuk en familiale herschikkingen is soms helemaal geen sprake meer. Persoonlijke conflicten worden dan bitter uitgevochten gedurende lange tijd na de echtscheiding, door mensen die soms de psychologische vaardigheden niet (meer) hebben om deze conflicten op een andere (psychologisch meer gesofisticeerde en communicatieve) manier op te lossen.
Marc Van Bellinghen is kinder- en jeugdpsychiater aan het OLV-Ziekenhuis Aalst.